KARAYÜN KÖYLERİ

İlçenin batısında bulunan Büyükkarayün köyü, Palanlı, Hacılar, Savcı, Küçük-karayün ve Çokçaaptal köyleri ile komşudur. Ulaşım sorunu bulunmayan ve yolu asfalt olan köyün ilçeye uzaklığı 12 km olup, rakımı 1200 m.dir. Yüksekliğin fazla olması nedeniyle ençok kar yağan ve kışı en soğuk geçen köylerdendir. Halk arasında anlatılan efsaneye göre; köy adını yakınında bulunan ve yedi yılda bir Karahöyük diye bağıran, Karahöyük tepesinden aldığını, diğer bir efsaneye görede yerleşim yerinin yayla olması nedeniyle burada çok sayıda karakoyun beslendiği ve üretilen yünün kara olmasından dolayı köye Kara denildiği rivayet edilir. Köyün bulunduğu yere ilk yerleşenlerin Aydınoğullarından gelen bir ailenin olduğu söylenmektedir. 83 haneden ibaret olan köyde, sulama imkanı olmayan tamamı kıraç arazide arpa, buğday, nohut, mercimek ve fiğ üretilmektedir. Hayvan besiciliği de yapılan köyde gelirin az olması nedeniyle göç olayı görülmektedir. 56 traktör, 30 ilaç makinası, 30 dizkaro ve 60 pulluk vardır. Eğitim-öğretime 1960 yılında başlanan köyde 2 deslikli bir okul ve bir lojman mevcuttur. Halen öğrenci sayısı 34 olup, okuma-yazma oranı % 90'dır. Camii, köy konağı bulunmayan köyde telefon elektrik ve sağlıkevi mevcut olup, içme suyu umumi çeşmelerden sağlanmaktadır. Köy yakınlarında ziyaret-mesire yeri olarak Küçük Çeltek diye bilinen piknik alanı tatil günleri günü birlik tatilcilerin uğrak yeri durumundadır. Halk arasında, burada bulunan ağaçları kesip götürenlerin bir felakete uğrayacağına inanılır. 1990 yılında ilçe Kaymakamlığı ve Milli Eğitim Müdürlüğü işbirliği ile köy yakınlarındaki bu mesire yeri çevresinde binlerce çam ağacı dikilmiştir. Yörenin ağaçlandırılması çalışmaları sürdürülmektedir.

Köyün, ne zaman kimler tarafından kurulduğu bilinmemektedir. İlçeye olan uzaklığı 17 km. olan ve Zile-Çekerek yolundan 3 km. içeride bulunan Küçükkarayün Köyü, Üçköy, Yeşilce, Savcı, Büyükarayün ve Yenidağiçi köyleri ile komşudur. Köyün Ankara asfaltı kenarında Üçevler denilen bir mezrası vardır. 30 haneden 18 hanesi anayol güzergahında-ki Üçevler de bulunur. Köy ve mezrada toplam 200 kişi yaşamaktadır. Okur-yazar oranı % 95'dir. Köye 1974 yılında yapılan okul, öğrenci yetersizliği dolayısıyla kapatılmıştır. Mezrada bulunan ve Devlet-Vatandaş işbirliği ile 1986 yılında inşa edilen 2derslikli 1 lojmanlı okulda halen 14 öğrenci öğrenim görmektedir. Tamamı kıraç 1500 dekar arazide; arpa, buğday, nohut, mercimek gibi ürünler yetiştirilmektedir. 125 büyükbaş, 150 küçükbaş hayvan mevcuttur ve arıcılık azda olsa yapılmaktadır. Gelir kaynaklarının yetersizliği nedeniyle köyden kentlere göç görülmektedir. Okulu, telefonu, elektriği mevcut olan köyün içme suyu ihtiyacı umumi çeşmelerde temin edilmektedir. Sağlık sorunları genellikle ilçede çözümlenir. 18. Yüzyılda yaşamış köy halkından Aşık İBRAHİM'in bir cönkü* köyde bulunmaktadır. Yağmur duasına çıkıldığında çoban ve bekçiler ellerindeki sopayı gördükleri bir s birikintisinde fırlatırlar. Eğer sopa suya düşer ıslanırsa yağmur yağacağına inanılır. Köyde çocuk ölümlerine sıkça rastlanmaktadır. Hamile köy kadınları yeni doğacak çocukları ölmemesi için çevredeki yatır ve evliyalara giderek dua ederler ve doğan çocuklarına b ziyaretlerinden dolayı "Satılmış" ismini koyarlar.